"Ludzie tworzą miejsca,
a miejsce tworzy ludzi."
John Green
"People create places
and the place creates people. "
John Green
W czerwcu 1898 roku Brytyjczycy zaczęli dzierżawić od
Chin część Honk Kongu. W umowie znalazła się między innymi mała wioska Kowloon.
Po pewnym czasie jednak wróciła ona z powrotem do Chińczyków, którzy chcieli
tam utworzyć chińską placówkę mającą pilnować interesów obu stron. Ten pomysł
nie sposobał się Brytyjczykom, którzy zaczęli domgać sie zwrotu wioski na którą
zoorgonanizowali najazd. Jej mieszkańcy jednak w porę zdążyli się z niej
ewakuować. Stopniowo puste miejsce zaczęli osiedlać nielegalni imigranci. To
dało początek miastu nazwanego Hak Nam – Miasto ciemności.
In June 1898, the British began leasing parts of Honk Kong from China. The contract included the small village of Kowloon. After some time, however, it returned back to the Chinese, who wanted to create a Chinese instition there to guard the interests of both sides. This idea did not bother the British, who began to demand the return of the village they had organized the invasion. Its inhabitants, however, managed to evacuate in time. Gradually, illegal immigrants began to settle in the empty space. This gave rise to a city called Hak Nam - City of Darkness.
Brytyjczycy podejmowali próby usunięcia niechcianych mieszkańców jednak zakończyły sie one niepowodzeniem. Zostało ono pozostawione samo sobie, zakazano nawet pojawiania sie w nim policji, dlatego też szybko stało się ono idealnym terytorium dla wzselkiej nielegalnej działalności.
The British tried to remove the unwanted inhabitants, but they were unsuccessful. Kowloon was left to itself, even forbidden by the police, and therefore quickly became an ideal territory for all kinds of illegal activities.
Mieszkańców stopniowo przybywało, co ze względu na mocno ograniczony teren stanowiło problem. Dlatego też zaczęto dobudowywać kolejne domy na dachach istniejących już budynków. W ten oto sposób zaczął powstawać dziwny miejski twór, który do 1992 roku był najbardziej zagęszczonym miejscem na ziemi. W szczytowym momencie na powierzchni wielkości czterech boisk piłkarskich mieszkało ponad 50000 ludzi.
The number of inhabitants was gradually increasing, which was a problem due to the limited terrain. Therefore, new houses were added to the roofs of the existing buildings. In this way, a strange urban formation began to emerge, which until 1992 was the most dense place on earth. At its peak, over 50,000 people lived on an area the size of four soccer fields.
Niedaleko Kowloon znjadowało się lotnisko, dlatego miasto
rozrastało się wyłacznie w górę. Budynki mogły osiągać maksymalnie wysokość 14
kondygnacji. Miasto było niesamowicie ciasne, ciemne oraz brudne. Po ulicach poniewaz
brakowało utylizacji śmieci wszędzie biegały karaluchy oraz szczury. W tych
warunkach na parterowych kondygnacjach powstawały małe fabryki produkujace makaron
czy kulki rybne, chętnie ze względu na cenę kupowane przez ekskluzywne
restauracje, które przymykały oko na warunki higieniczne, w których one
powstawały.
There was an airport near Kowloon, so the town only grew upwards. The buildings could have a maximum height of 14 floors. The city was incredibly tight, dark and dirty. Cockroaches and rats were running around the streets because there was no waste disposal. Under these conditions, were built on the ground floors small factories producing pasta or fish balls eagerly bought by exclusive restaurants because of the price, which turned a blind eye to the hygienic conditions in which they were created.
W mieście było tylko 8 ujęć wody. Mieszkańcy na co dzień
zwykle egzystowali całymi rodzinami na
4m2. Bez bieżacej wody oraz światła. Część mieszkańców nielegalnie podłączała
się do źródeł elektryczności. W mieszkaniach najczęściej było tylko jedno
łóżko, na którym spano zmianami, było to możliwe, gdyż spora część lokatorów
pracowała siedem sni w tygodniu po 12 godzin.
There were only 8 water intakes in the city. Residents usually lived with whole families on 4m2. No running water or light. Some residents illegally connected to electricity sources. Usually, there was only one bed in the flats, on which shifts were made, it was possible because many tenants worked seven days a week for 12 hours.
Nikt z zewnątrz specjalnie się tam nie zbliżał, gdyż miasto
kierowało sie własnymi regułami. Powstawały triady, które walczyły o wpływy w
Kowloon. Na szeroką skalę rozwijał się hazard, handel narkotykami oraz
prostytucja. Jednak większą część mieszkańców miasta stanowili zwykli ludzie,
którzy starali sie wszelkimi sposobami przeżyć w warunkach , w których przyszło
im żyć. Stopniowo zakładali oni szkoły, fabryki, jadłodajnie. Powstawały nawet
zakłady opieki medycznej oraz najtańsze w całym kraju nielegalne,
nielicencjonowane usługi dentystyczne, z których często korzystali także
mieszkańy spoza miasta.
Nobody from the outside approached it especially because the city had its own rules. Triads arose that fought for influence in Kowloon. Gambling, drug trafficking and prostitution developed on a large scale. However, the majority of the city's inhabitants were ordinary people who tried by all means to survive in the conditions in which they lived. They gradually established schools, factories, and eateries. Even medical care facilities and the cheapest, illegal, unlicensed dental services in the whole country, which were often used also by apartments outside the city, were established.
![]() |
Starano się wypełnić każdy wolny teren pozostawiając jedynie
małe przesmyki, które tworzyły labirynt tuneli oraz korytarzy, do których nie
docierały promienie słońce. W końcu lat 80-tych władze podjęły decyzję o zburzeniu
miasta co nastąpiło w roku 1992. Dziś w jego miejscu znajduje się park, w
którym możecie znaleźć fundamenty kliku budynków oraz bramę z napisem „Kowloon
Walled City”.
Efforts were made to fill every free area here, leaving only small passages that formed a labyrinth of tunnels and corridors that could not be reached by the sun's rays. In the late 1980s, the authorities decided to demolish the city, whichfinally took place in 1992. Today there is a park in its place, where you can find the foundations of several buildings and a gate with the inscription "Kowloon Walled City".
Miasto to stało się miejscem kultowym. Nakręcono w nim
między innymi film „Krwawy sport” Z Jean Claude- van Dammem. Ponadto w 2009
roku powstało centrum gier Kawasaki Warehouse, które w niezwykły sposób oddaje
klimat zburzonego miasta ciemności.
The city has become a cult place. Among others, the film "Bloody Sport" With Jean Claude-van Damm was shot there. In addition, in 2009 was created the Kawasaki Warehouse game center,which in an unusual way reflects the atmosphere of the ruined city of darkness.
![]() |
Kowloon today as a beautiful park. Kowloon dzisiaj jako piękny park |